تصور کنید که یک روز کاری سخت و پرفشار را پشت سر گذاشته‌اید. پس از بازگشت به منزل ترجیح می‌دهید که با یک دوش آب گرم از شدت فشارهایی که در طول روز متحمل شده‌اید بکاهید. از حمام خارج می‌شوید و احساس تشنگی می‌کنید و در این شرایط تنها یک لیوان آب سرد پاسخ‌گوی نیاز شماست. هنوز خسته‌اید و ترجیح می‌دهید که زودتر بخوابید تا برای روز بعد انرژی کافی داشته باشید. صبح روز بعد زودتر از زمان معمول از خواب بیدار می‌شوید اما دلیل بیداری شما احساس ناخوشایند تب یا دل‌پیچه‌ای است که خبر از آغاز یک بیماری می‌دهد. روز گذشته را با خود مرور می‌کنید و به کیفیت آبی که مصرف کرده‌اید می‌اندیشید. دلیل بیماری شما می‌تواند ناشی از مصرف آب آلوده باشد. اما کدام آب؟ آبی که با آن استحمام کرده‌اید یا آبی که نوشیده‌اید؟ پاسخ به این سؤال نقطه آغاز تفاوت میان دستگاه تصفیه آب خانگی با سیستم تصفیه آب ورودی ساختمان است.
آب ورودی به منزل چه آلودگی‌هایی دارد؟
پیش‌ازاین به‌صورت مفصل راجع به آلودگی‌های آب لوله‌کشی شهری و نیز بیماری‌های ناشی از آب آلوده مطالبی بیان شد. حقیقت این است که با توجه به منشأ آب ورودی به منزل که می‌تواند آب چاه یا آب لوله‌کشی شهری باشد، محتویات و آلودگی‌های موجود در آب متفاوت است. حتی بسته به ناحیه‌ای که چاه آب در آن قرار دارد و عمق چاه، کیفیت آب چاه‌های مختلف نیز با هم متفاوت است. جالب است بدانید که کیفیت آب لوله‌کشی شهری در شهرهای مختلف و حتی مناطق مختلف یک شهر (و گاهی نیز محله‌ها و حتی منازل مختلف) با یکدیگر تفاوت دارد و دلیل آن این است که آب یک حلال بسیار قوی است که می‌تواند با توجه به مسیری که طی نموده تا به نقطه‌ای برسد، انواع گوناگونی از مواد و آلودگی‌ها را در خود حل کند. همچنین آب یک سیال است که با جابجایی خود می‌تواند انواع ذرات معلق نامحلول مثل گل‌ولای، شاخ و برگ درختان و … را با خود حمل کند. بنابراین تا بررسی دقیقی بر روی کیفیت آب ورودی به منزل در دوره‌های زمانی مختلف صورت نگیرد نمی‌توان با قطعیت راجع به نوع آلودگی آب سخن گفت؛ اما از باکتری‌ها، ویروس‌ها، جلبک‌ها، قارچ‌ها، فلزات سنگین، گازهای محلول، برخی یون‌ها و مواد معدنی و نیز ذرات معلق به‌عنوان اصلی‌ترین آلودگی‌های آب نام برده می‌شود.
کیفیت آبی که یک فرد مصرف می‌کند باید چگونه باشد؟
مطابق آمارهای جهانی ارائه‌شده، هر فرد به‌صورت میانگین در طول روز در حدود ۱۵۰ لیتر آب مصرف می‌کند. تنها دو لیتر از این میزان به‌صورت مستقیم برای شرب مصرف می‌شود و مابقی آب مصرفی برای استحمام، پخت‌وپز، شست‌وشو و … به کار می‌رود. کیفیت آب مطلوب مورداستفاده در هر بخش متفاوت است و بالاترین کیفیت مربوط به آب شرب می‌باشد (بیشتر بخوانید: استانداردهای آب آشامیدنی). بنابراین آبی که به مصرف شرب می‌رسد باید بالاترین کیفیت ممکن را به نسبت سایر مصارف دارا بوده و فاقد هرگونه آلودگی و به‌خصوص آلودگی‌های میکروبی باشد.
چرا تمام آب ورودی به ساختمان تبدیل به آب شرب نمی‌شود؟
در بخش قبل گفتیم که بالاترین استانداردها در تصفیه آب مربوط به تصفیه آب برای آشامیدن است. پس شاید این سؤال به وجود آید که چرا تمام آب ورودی به ساختمان در حد آب قابل‌شرب تصفیه نمی‌شود که خیال مصرف‌کننده از سلامت آب برای سایر مصارف نیز آسوده باشد؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که فرآیند اسمز معکوس (RO) که توانایی تصفیه آب برای مصرف شرب را دارد فرآیندی است که شدیداً نیاز به مصرف انرژی داشته و هدر رفت آب در این فرآیند بالاست. همچنین فیلتر ممبران اسمز معکوس (RO) نسبت به سایر فیلترهای تصفیه آب از تکنولوژی بالاتری برخوردار بوده و گران‌تر است. بنابراین غیرمنطقی است که از یک دستگاه تصفیه آب صنعتی اسمز معکوس یا آب شیرین کن به‌عنوان تصفیه آب (POE (Point of Entry یا تصفیه آب ورودی ساختمان استفاده نمود؛ چراکه نسبت آبی که در یک منزل و برای تمام مصارف استفاده می‌شود نسبت به آبی که مصرف شرب دارد بسیار بالاتر بوده و دستگاه تصفیه آب اسمز معکوسی که بخواهد تمام آب ورودی به ساختمان را تا حد شرب تصفیه کند علاوه بر هدر رفت زیاد آب در آن، نیاز به مصرف انرژی بسیار بالایی داشته و هزینه‌های تعمیر و نگهداری بسیار بالاتری خواهد داشت. بنابراین از یک سیستم تصفیه آب برای ورودی ساختمان استفاده می‌شود که تنها بتواند آب را تا رسیدن به کیفیت مناسب برای مصارف عمومی نظیر استحمام، پخت‌وپز و شست‌وشو تصفیه کند.
با توجه به آلودگی آب ورودی به منزل، سیستم تصفیه آب ورودی به ساختمان می‌تواند شامل فیلتر رسوب‌گیر الیافی، فیلتر کربن اکتیو، فیلتر کربن بلاک، لامپ اشعه فرابنفش (UV)، سختی گیر آب و … باشد.
نقش دستگاه تصفیه آب خانگی چیست؟
دستگاه تصفیه آب خانگی به‌عنوان یک سیستم تصفیه آب (POU (Point of Use شناخته می‌شود. منظور از این اصطلاح، تصفیه آب در مکان مورداستفاده (و نه در ورودی ساختمان) است. ازآنجاکه میزان آبی که در یک منزل برای مصرف شرب استفاده می‌شود نسبت به سایر مصارف بسیار ناچیز است، دستگاه تصفیه آب خانگی که توانایی تولید آب شرب را دارد از سیستم اسمز معکوس (RO) استفاده کرده و به دلیل تولید حجم کمی از آب برای مصرف شرب نیاز به انرژی بالایی نداشته، هدر رفت آب در آن بسیار کمتر بوده و تجهیزات کوچک‌تر و ارزان‌تری دارد. این دستگاه معمولاً در آشپزخانه نصب می‌شود؛ چراکه افراد برای نوشیدن آب در منزل عموماً به آشپزخانه مراجعه می‌کنند.
نتیجه‌گیری
در مطالب بالا تلاش شد تا تفاوت دستگاه تصفیه آب خانگی با سیستم تصفیه آب ورودی ساختمان روشن شود. حال که از تفاوت این سیستم‌ها آگاه شدیم باید گفت که هیچ‌کدام از آنها مزیتی نسبت به دیگری ندارد؛ چراکه اساس کار آنها و هدف استفاده از آنها کاملاً متفاوت است و این دو سیستم به‌نوعی مکمل یکدیگرند. بنابراین پیشنهاد می‌شود تا برای محافظت از خانواده خود در برابر آلودگی‌های موجود در آب از هر دو سیستم تصفیه آب در کنار یکدیگر استفاده کنید.
